‍Veiligheid op de piste: waarom je deze blog echt niet wil overslaan

Weet je nog, vroeger? Nog maar een paar jaar geleden gleden we massaal de pistes over zonder helm.

Nu kun je je dat echt niet meer voorstellen. Of je nu op ski's staat of een snowboard onder je voeten hebt, één ding is zeker: een helm hoort erbij. Niet alleen voor de adrenalinejunks die zich van de steilste hellingen storten, maar ook voor de rustige glijders die lekker willen genieten van het winterlandschap. Die helm is namelijk een gamechanger als het gaat om veiligheid op de piste. Dus, zet dat ding op je hoofd en ik leg je precies uit waarom!

Hoeveel ongelukken zijn er op de piste?

Laten we het even hebben over harde cijfers. Jaarlijks belanden duizenden wintersporters op de eerste hulp door valpartijen of botsingen. In 2021 alleen al waren er in Oostenrijk meer dan 20.000 ongevallen op de piste. Veel van die ongelukken betreffen hoofd- en hersenletsel, en het zal je niet verrassen dat vooral mensen zonder helm het zwaar te verduren krijgen. Gelukkig heeft het dragen van een helm de afgelopen jaren een groot verschil gemaakt. Uit onderzoek blijkt namelijk dat een helm het risico op ernstig hoofdletsel met wel 60% kan verminderen!

Dus ja, met een helm op ben je écht beter beschermd. En omdat steeds meer mensen inzien dat dit meer is dan alleen een mode accessoire, zie je ook op de pistes steeds meer helmen. Toch zijn er landen waar regels en voorschriften de doorslag geven.

Helmregels per land

In sommige landen kun je zonder helm de piste op, maar in andere landen zijn er verplichtingen, vooral voor kinderen. Laten we even de regels afgaan van populaire wintersportbestemmingen in Europa:

• Duitsland: Geen officiële helmplicht, maar de meeste skischolen vereisen het wel voor kinderen.
• Frankrijk: Geen helmplicht, maar sterk aangeraden voor iedereen. Vooral bij de skischolen zie je helmen op bijna alle kinderen.
• Italië: Hier geldt een verplichte helmplicht voor kinderen tot 18 jaar. Een goed voorbeeld!
• Oostenrijk: Verplicht voor kinderen tot 15 jaar, en bijna elke skischool houdt zich eraan. Volwassenen zijn zelf verantwoordelijk.
• Zwitserland: Geen helmplicht, maar zeer aangeraden. De meeste Zwitsers zijn al overtuigd en dragen er één.
• Tsjechië: Verplicht voor kinderen tot 15 jaar, en sterk aanbevolen voor volwassenen.

Kortom, in sommige landen ontkom je er niet aan als je jonger bent, maar volwassenen worden wel meer vrijgelaten. Toch hoef je geen kind te zijn om te begrijpen dat veiligheid altijd op één moet staan.

5 redenen om een helm te dragen op de piste

Hier zijn 5 redenen waarom je niet zonder helm de berg op wil:

1. Bescherming tegen hersenletsel: Een helm absorbeert de schokken die je hoofd te verduren krijgt bij een val of botsing. Hierdoor verlaag je de kans op ernstige schade aanzienlijk.
2. Meer vertrouwen en focus: Met een helm op voel je je zekerder, waardoor je ook beter kunt focussen op je techniek en omgeving. Je hebt gewoon een zorg minder.
3. Vermindert het risico bij onverwachte obstakels: Er zijn altijd medeskiërs die zonder kijken oversteken, losse takken die net uitsteken, of onverwachte ijsplekken. Een helm beschermt je tegen die onvoorspelbare risico's.
4. Beschermt tegen kou en wind: Helm op je hoofd? Dan hoef je je niet zo druk te maken over die snijdende wind. Het is vaak warmer en comfortabeler dan een muts.
5. Het ziet er stoer uit!: Helmen zijn tegenwoordig niet meer die grote, lompe dingen van vroeger. Je kunt ze krijgen in alle kleuren en stijlen, en ze hebben vaak handige extra's zoals vizieren en ventilatie. Stylepunten én veiligheid in één.

Maar wist je dat je nog meer kon doen voor je veiligheid?

Jouw hoofd is namelijk niet het enige kwetsbare aan je lijf.

Misschien ken je hem al: Menno Streefland. Hij is op missie om zijn rugbeschermers aan 10.000 wintersporters te verkopen, om al deze mensen veilig de berg op te krijgen en daarmee € 150.000 te doneren aan dwarslaesie-onderzoek. 

Hij heeft in 2023 een ski-ongeluk gehad waarbij hij een smakkerd van 10 meter maakte, en daarbij zijn ruggenwervel verbrijzelde. Volgens de arts was er geen kans op herstel, maar wonder boven wonder bleek Menno een dag later tóch gevoel te hebben in zijn benen. De dwarslaesie bleek incompleet, waardoor herstel wél mogelijk is. Maar hoe lang dat herstel zal gaan duren, dat weet helaas niemand. 

‍
Menno wil bewustzijn creëren: een ongeluk zit letterlijk in een klein hoekje maar kan vergaande gevolgen hebben. Een dwarslaesie los je niet op met medicatie of een andere oplossing. Voorkomen is echt beter dan genezen, en wij van Wintersporten.nl geloven hier ook echt in. 

‍

Want rugletsel: hoe ontstaat het?

Rugletsels door skiën en snowboarden komen vaker voor dan je denkt. De risico's zitten vooral in hoge snelheden, ongelijke pistes, sprongen, en natuurlijk in botsingen met andere wintersporters. Bij skiën zijn valpartijen vaak frontaal of opzij, maar bij snowboarden is het meestal een val achterover, wat vooral de onderrug belast. Een onverwachte val of beweging kan een blessure aan de ruggenwervels, tussenwervelschijven of omliggende spieren veroorzaken. En ja, dat doet pijn.

De meest voorkomende rugblessures op de piste zijn onder andere:

• Spierverrekkingen: Dit gebeurt meestal bij onvoorbereid sporten of door plotselinge bewegingen.
• Gekneusde ruggenwervels: Een harde klap kan wervels flink beschadigen.
• Uitgerekte ligamenten en pezen: Als je je rug te ver draait of strekt.
• Hernia’s: Door herhaalde impact kunnen tussenwervelschijven beschadigd raken, met pijn en belemmeringen tot gevolg.

Hoe vaak komt rugletsel voor op de piste?

Exacte cijfers zijn lastig te geven, omdat niet elk ongeluk of letsel gemeld wordt, maar uit onderzoek blijkt dat rug- en wervelkolomblessures steeds vaker voorkomen. Eén op de tien ernstige wintersportletsels betreft een rugblessure, en rugletsel is zelfs de tweede meest voorkomende reden voor lange revalidatieperiodes na hoofdletsel.

Rugblessures ontstaan vaak door een gebrek aan voorbereiding: ongetrainde spieren, gebrek aan bescherming of onvoorzichtige sprongen. Gelukkig zijn er allerlei manieren om je risico op rugletsel flink te verminderen.

Hoe bescherm je je rug?

Voorkomen is natuurlijk beter dan genezen, dus hier een paar tips om je rug te beschermen en te zorgen dat je op beide benen de après-ski kunt halen:

1. Zorg voor een goede conditie en sterkte: Sterke buik- en rugspieren stabiliseren je lichaam tijdens het skiën of snowboarden. Doe oefeningen die je core versterken, zoals planken, squats en deadlifts. Fit de berg opgaan vermindert je risico op blessures drastisch.
2. Warming-up en cooling-down: Begin niet zomaar aan die eerste afdaling. Doe een warming-up om je spieren op te warmen en flexibel te maken, en neem de tijd voor een cooling-down om stijfheid te voorkomen.
3. Gebruik een rugbeschermer: Net als bij een helm beschermt een rugbeschermer je bij een val of botsing. De moderne versies zijn comfortabel en passen goed onder je ski- of snowboardjas, en kunnen bij een harde impact ernstige schade voorkomen.
4. Pas je techniek aan: Leer technieken waarmee je je lichaam beter kunt beschermen. Neem bijvoorbeeld ski- of snowboardles als je nieuw bent of als het al een tijd geleden is, zodat je zeker weet dat je houding goed is en je minder risico loopt op een blessure.
5. Wees je bewust van je grenzen: Het klinkt misschien flauw, maar je hoeft niet als een raket naar beneden te gaan om plezier te hebben. Door goed te letten op je techniek en omgeving, kun je al heel wat ongelukken voorkomen. Onthoud: zelfs de pro’s nemen pauzes en kennen hun eigen grenzen!

Waarom jij koste wat kost wil voorkomen dat jouw rug geblesseerd raakt:

Laten we eerlijk zijn: rugpijn wil je niet. Hier zijn de beste redenen om je rug te beschermen tijdens het skiën of snowboarden:

1. Rugletsel is een blijvende herinnering: Een verkeerde val kan een levenslange blessure veroorzaken, wat impact heeft op je dagelijkse leven. Voorkom dat je met pijnlijke herinneringen aan die ene vakantie rondloopt.
2. Rugpijn betekent minder plezier: Pijn beperkt je mobiliteit, waardoor je minder kunt genieten van het skiën of snowboarden én van de après-ski.
3. Rugletsels zijn moeilijk of niet te herstellen: Rugklachten zijn vaak complex en hebben een lange hersteltijd nodig. Van weken rusten tot maandenlang fysiotherapie, niemand zit daarop te wachten.
4. Bescherming is betaalbaar en comfortabel: Een rugbeschermer is een investering in je veiligheid die je dagen op de piste vele malen comfortabeler en veiliger maakt.
5. Eén foutje is alles wat nodig is: Een kleine, onschuldige val of onverwachte beweging kan grote gevolgen hebben. Met bescherming verminder je het risico op een ernstige blessure drastisch.

Ski of board slim en bescherm jezelf. 

Je kunt bij diverse winkels een helm aanschaffen. Let wel even op het keurmerk CE EN 1077 (alleen voor Europa). Dit is de Europese veiligheidsnorm voor skihelmen en snowboardhelmen. Het keurmerk CE EN 1077 geeft aan dat de helm voldoet aan de Europese eisen op het gebied van veiligheid en bescherming tegen impact. Deze norm is onderverdeeld in:

• Klasse A (helmen die bescherming bieden aan het hoofd, oren en zijkanten, en geschikt zijn voor hogere snelheden of intensievere activiteiten)
• Klasse B (helmen die lichter en meestal wat luchtiger zijn, beschermen wel de bovenkant en zijkanten van het hoofd, maar bieden minder bescherming aan de oren)

Een Spines rugbeschermer schaf je aan via www.spines.nl. Je kunt kiezen uit de maten XXS tot met XL en ze kosten €74,99 per stuk. Zelf ben ik 1.82 en wat voller als vrouw, en ik heb een L. Deze past perfect. Je trekt het aan als een jasje, waarna je het vastzet met een band om je middel. Het zit zeer comfortabel, en je hebt niet het idee dat je ‘iets’ met je meedraagt. 

Dus:

Met deze tips en inzichten ben je klaar om slim de berg af te gaan en het beste uit je wintersportvakantie te halen. Bespaar niet op jouw veiligheid en onthou dat een goede rugbeschermer net zo belangrijk is als je helm. Het kost je weinig extra moeite om voorbereid en beschermd te zijn, en het geeft je een veiliger gevoel, zodat je volop kunt genieten van je tijd in de sneeuw. Trek je helm en rugbeschermer aan, en laat die bergen je speelveld zijn – zonder de risico’s!

‍

‍